Witold Wandurski

(1891 Granica k/Częstochowy - 1937?)

Dramaturg, poeta, publicysta, reżyser, działacz polityczny i kulturalno-oświatowy. Dzieciństwo spędził w Łodzi. W latach 1916-1919 przebywał w Rosji, gdzie studiował prawo, był wykładowcą w Wolnej Wszechnicy Sztuki oraz reżyserem i kierownikiem amatorskiego teatru polskiego w Charkowie.

Po powrocie do Polski (1923) współorganizator i kierownik teatru Scena Robotnicza w Łodzi. Pracownik Teatru Miejskiego (obecnie Jaracza). Założyciel pierwszej Szkoły Dramatycznej w Łodzi. Współzałożyciel dziennika Republika (1926), redaktor lewicowego miesięcznika literackiego Dźwignia (1927-1928). Członek Komunistycznej Partii Polski, aresztowany 1928 za działalność polityczną, po uwolnieniu wyjechał do Berlina, skąd został wydalony. Od 1929 w ZSRR, kierował Teatrem Polskim w Kijowie i polskim teatrem-studio Polpart (1929-1931). Aresztowany 1933 pod fałszywymi zarzutami politycznymi, został w niewiadomych okolicznościach zamordowany. Zrehabilitowany pośmiertnie 1956.

Początkowo pisał wiersze pod wpływem futurystów i W. Majakowskiego. Współtwórca pierwszego manifestu polskiej poezji rewolucyjno-proletariackiej “Trzy salwy” (1925). W 1926 wydaje wespół z Karolem Hillerem tomik wierszy i litografii “Sadze i złoto”.

Autor antologii “Nowa scena robotnicza” (1923), także dramatów, m.in.

“Śmierć na gruszy” (wystawienie 1923), “Giełda światowa” , “Gra o Herodzie”, “Raban” oraz tzw. agitacyjnych plakatów scenicznych, np.